από Transistor Test Type and Polarity
Για την διαδικασία θα χρειαστείτε:
Ένα ψηφιακό πολύμετρο, που θα γυρίσετε στην κλίμακα που μετράμε δίοδο. [Fig.2].
Επίσης τα πιο κάτω υλικά για την κατασκευή του κυκλωματος που φαίνεται στην Fig.3.
1 Μπαταρία 9V
1 Αντισταση 1ΚΩ
1 LED [Fig.3]
Καλώδια με μικρές δαγκάνες.
Για αρχή πρέπει να καθορίσουμε εάν το τρανζίστορ είναι NPN ή PNP.
Τοποθετούμε το πολύμετρό μας στην θέση για δοκιμή διόδων. Τώρα εξετάστε όλους τους διαφορετικούς συνδυασμούς ποδιών που το τρανζίστορ έχει:
Εάν ονομάσουμε τα πόδια του τρανζίστορ με αριθμούς από 1 έως το 3 [Fig.1], εξετάζουμε εναλλακτικά όλους τους συνδυασμούς των ποδιών μεταξύ τους:
1 με 2
2 με 1
1 με 3
3 με 1
2 με 3
3 με 2
Εάν το τρανζίστορ λειτουργεί, θα πάρουμε μια ενδειξη περίπου 0,5-0,7Volt για δύο από τις έξι δοκιμές.
Το υπόλοιπο των δοκιμών πρέπει να δείξει ότι υπάρχει άπειρη αντίσταση μεταξύ των υπολοίπων ποδιών.
Εάν παίρνετε περισσότερα από δύο θετικά αποτελέσματα, ή παίρνετε λιγότερο από 2 θετικά αποτελέσματα ή πάρουμε ενδειξη βραχυκυκλώματος, το τρανζίστορ είναι καμένο.
Οι δύο δοκιμές που επιστρέφουν ένα θετικό αποτέλεσμα θα έχουν ένα κοινό πόδι.
δηλ.: εάν εξετάσετε ένα τρανζίστορ BC550, θα πάρετε θετικό αποτέλεσμα για τη δοκιμή των ποδιών 2 με 1, και επίσης 2 με 3.
Το κοινό πόδι είναι η βάση του τρανζίστορ.
Εάν το κοινό πόδι αντιστοιχεί με τον θετικό ακροδέκτη του πολύμετρου που συνδέεται με αυτό, τότε το τρανζίστορ είναι NPN .
Εάν το κοινό πόδι αντιστοιχεί με τον αρνητικό ακροδέκτη του πολύμετρου που συνδέεται με αυτό, τότε το τρανζίστορ είναι PNP .
Έτσι για το BC550, το κοινό πόδι είναι το πόδι 2, και δεδομένου ότι ο κόκκινος ακροδέκτης ήταν στο πόδι 2 είναι ένα τρανζίστορ NPN.
Τώρα πως θα υπολογίσετε ποιά πόδια είναι ο συλλέκτης και ο εκπομπός; Για αυτό πρέπει να εφαρμόσουμε ένα απλό τέχνασμα. Θα χρειαστείτε τα κάποια υλικά με τα οποία θα φτιάξετε το κυκλωμα [Fig.3].
Το κύκλωμα είναι ένας απλός ελεγκτής συνέχειας αποτελείται από μια μπαταρία 9V, μια αντίσταση, μια Led, και δύο τερματικά, όλα στη σειρά. Βραχυκυκλώστε το + και - τερματικό, και η Led θα ανάψει.
Ο τρόπος που βρίσκουμε που είναι ο συλλέκτης και ο εκπομπός γίνεται όπως περιγράφω πιο κάτω:
Για NPN τρανζίστορ:
Συνδέστε το + terminal με ένα από τα 2 άγνωστα πόδια του τρανζίστορ, και συνδέστε το - terminal με το άλλο άγνωστο πόδι. Τώρα συνδέστε το πολύμετρό σας έτσι ώστε ο μαύρος ακροδέκτης αγγίζει την γραμμή των 0 Volts, και ο κόκκινος ακροδέκτης να αγγίζει την βάση. Πρέπει να δείτε το Led να ανάβει. Σημειώστε πόσο φωτεινό είναι. Τώρα βγάλτε το τρανζίστορ από το κύκλωμα, και αλλάξτε τις συνδέσεις + και - terminal στο κύκλωμά μας, έτσι ώστε και τα δύο άγνωστα πόδια να συνδεθούν αντίθετα από πριν σε σχέση με την γραμμή των 0 Volts.
Αγγίξτε πάλι, τον μαύρο ακροδέκτη του πολύμετρου στη γραμμή 0 Volts, και τον κόκκινο ακροδέκτη στη βάση του τρανζίστορ. Σημειώστε πάλι πόσο φωτεινό είναι τώρα το Led. Ο εκπομπός είναι το πόδι που, όταν συνδέεται με την γραμμή 0 Volts, καθιστά την φωτεινότητα του Led, εντονότερη. Και δεδομένου ότι έχουμε μόνο τρία πόδια, ο συλλέκτης πρέπει να είναι αυτός που περισσεύει.
Για PNP τρανζίστορ:
Συνδέστε το + terminal με ένα από τα δύο άγνωστα πόδια του τρανζίστορ, και συνδέστε το - terminal με το άλλο άγνωστο πόδι. Τώρα συνδέστε το πολύμετρό σας έτσι ώστε ο κόκκινος ακροδέκτης να αγγίζει το + terminal του κυκλώματός μας, και ο μαύρος ακροδέκτης να αγγίζει την βάση. Πρέπει να δείτε το Led να ανάβει. Σημειώστε πόσο φωτεινό είναι. Τώρα αφαιρέστε το τρανζίστορ από το κύκλωμα, και συνδέστε το πάλι αντίστροφα, στα terminal + και - του κυκλωματος μας, σε σχέση με την γραμμή των 0 Volts. Αγγίξτε τον κόκκινο ακροδέκτη του πολύμετρου στο + terminal του κυκλώματός μας, και τον μαύρο ακροδέκτη στη βάση του τρανζίστορ. Σημειώστε πάλι, πόσο φωτεινό είναι. Ο συλλέκτης είναι το πόδι που, όταν συνδέεται με την γραμμή 0 Volts, καθιστά την φωτεινότητα του Led, εντονότερη. Και, δεδομένου ότι έχουμε μόνο τρία πόδια, ο εκπομπός είναι αυτός που περισσεύει.
Σημειώστε τις διαφορές μεταξύ των δύο διαδικασιών. Θυμηθείτε ότι (στα σχέδια) ο εκπομπός είναι η πλευρά με το βέλος, και όταν είναι το τρανζίστορ είναι συνδεδεμένο με τον σωστό τρόπο, το ρεύμα ακολουθεί την κατεύθυνση του βέλους.
Μερικές φορές, με τα τρανζίστορ χαμηλού σήματος αλλά μεγάλου κέρδους είναι δύσκολο να υπολογιστεί ποια συνδεσμολογία κάνει το Led να ανάβει περισσότερο. Θα μπορούσατε να προσθέσετε μια αντίσταση μεταξύ του πολυμέτρου και της βάσης του τρανζίστορ, ή να θέσετε το πολύμετρό σας στα Ωμ αντί της δοκιμής διόδων, ή να προσθέσετε άλλη μια Led παράλληλα με την πρώτη, ή να αλλάξετε την τιμή της αντίστασης. Αφήνω αυτό το κύκλωμα μόνιμα συναρμολογημένο σε μια δοκιμαστική διάτρητη πλακέτα, έτσι ώστε να μπορώ να συνδέσω το τρανζίστορ, να ελέγξω την φωτεινότητα, και να γυρίσω έπειτα το τρανζίστορ ανάποδα. Αυτό με επιτρέπει να προσδιορίσω όλα τα τρανζίστορ που έχω δοκιμάσει.
